zaterdag 14 juli 2018

Vijftig jaar Encycliek Humanae Vitae

Op 25 juli 2018 is het precies vijftig jaar geleden dat de encycliek Humanae Vitae het levenslicht zag. Deze encycliek ontstond niet zomaar: de aanloop tot het schrijven van dit stuk werd mede veroorzaakt door uitkomsten van een ingestelde Commissie betreffende het huwelijksleven en met name betreffende de juiste regeling van de voortplanting. Maar er werden door de Commissie wegen ingeslagen die afweken van de huwelijksmoraal, zoals die door het Kerkelijk Leergezag werd geleerd. Daarom greep de Paus zelf in en schreef daarop de encycliek Humanae Vitae

Niets aan de hand zou men zeggen, ware het niet dat de tijd niet stil staat en in Rome een andere wind lijkt te waaien... Katholieken vandaag zijn daarom gewaarschuwd voor theologen die - vijftig jaar na dato - herinterpretaties lijken te willen doorvoeren m.b.t. de onveranderlijke Leer van Humanae Vitae. Wat de Kerk over de anti-conceptie namelijk in Humanae Vitae leert is niet een door theologen vrij te bediscussiëren onderwerp. Het gaat hier over het Universeel Leergezag en is daarmee zelf een onfeilbaar leerstuk. Pogingen van bijvoorbeeld theoloog Maurizio Chiodi om toch bepaalde interpretaties van de Encycliek toe te voegen, en die in strijd zijn met deze encycliek, komen eerder neer op het in dwaling brengen van het morele geweten van de echtgenoten.

De encycliek Humanae Vitae werd gedagtekend op 25 juli 1968, en de kritiek van vooral Westerse bisschoppen en de media waren er niet minder om. Hoewel de Paus zijn taak gewetensvol uitvoerde om de Leer te verduidelijken en te bewaken, waren sommige Westerse bisschoppen ronduit negatief in hun beoordeling van deze encycliek, waarvan de toenmalige Nederlandse bisschoppen wel het verst gingen. Deze grote en belangrijke encycliek werd in een uitspraak weliswaar niet theoretisch, maar wel praktisch verworpen(!) en ook katholieke leken lieten kritiek horen: sommigen hadden zelfs de hele encycliek niet gelezen, maar hadden wel hun oordeel klaar. Echter bij een uitspraak van het Katholiek Leergezag dient de katholiek zich aan te sluiten, zoals de Dogmatische Constitutie over de Kerk (Lumen Gentium) van Vaticanum II nog eens nadrukkelijk heeft geleerd (nummer 25), waarmee niets nieuws werd gezegd, maar wat katholieke theologen al lang eenstemmig voorheen hadden verklaard. 

Het heeft daarom geen pas om de encycliek, die zó rijk is en die het mogelijk maakt de volle wasdom van de heiligheid van het huwelijk te beleven, tot op de huidige dag vals te interpreteren of zelfs de her-interpreteren, waardoor de zonde in het katholiek huwelijk mogelijk wordt. Kardinaal Gerhard Müller heeft in maart van dit jaar, tijdens een boekpresentatie daarover nog eens gezegd, dat de katholieke Leer, zoals neergeschreven in Humanae Vitae, niet veranderd kán worden, zelfs niet door de Paus. Kardinaal Müller waarschuwt dat het opleggen van een heterodoxe leer aan de gelovigen een misdaad is tegen de Kerk en een verraad van haar opdracht en mandaat het geloof te behouden, zoals deze authentiek door de Apostelen is overgeleverd. 

In het voorwoord van Humanae Vitae en uitgegeven door Stichting Behoud R.K.Leven, werd door J.P.M. van der Ploeg O.P in 1980 het volgende gezegd: "De encycliek verwerpt niet slechts 'de pil', zij legt normen vast voor het beoordelen van de geoorloofdheid van tal van seksuele daden en zij koppelt deze aan de innerlijke aard daarvan. Laat men deze normen los, dan is niet meer in te zien waarom op seksueel gebied niet zo goed als alles geoorloofd is."

Deze profetische woorden zijn vandaag maar al te zeer uitgekomen, zoals ook Paus Paulus VI in de encycliek voorspelde dat door het toestaan van anti-conceptie het respect voor de vrouw zou verdwijnen en waarbij de vrouw zou worden gemaakt tot een instrument ten dienste van de eigen hartstochten. Men ziet de vrouw dan niet meer als een echtgenote waar men haar met hoogachting en liefde moet bejegenen. Maar de critici van Humanae Vitae hoor je nu niet over deze degradatie van de vrouw waar ze indirect aan hebben meegeholpen. Misschien dat men gewoon niet wil toegeven al die jaren toch gewoon fout te hebben gezeten.

De encycliek is hier te lezen op de site van rkdocumenten.nl

Post Scriptum: In de encycliek Casti Connubii van Paus Pius XI wordt al aangegeven dat in de periode van de vroege Kerk de opzettelijke onvruchtbaarheid in het huwelijk wordt veroordeeld. Daarover schrijft de Kerkvader de H.Augustinus het volgende: "De huwelijksdaad wordt een ongeoorloofde en schandelijke daad, ook wanneer ze verricht wordt met de eigen echtgenote, als het ontvangen van een kind onmogelijk wordt gemaakt. Dat deed Onan de zoon van Juda, en om die misdaad sloeg God hem met de dood." Met andere woorden: het is dus duidelijk dat wat in Humanae Vitae beschreven staat, altijd de Leer van de Kerk is geweest, tot in de vroegste tijden. Dus men kan niet beweren dat Humanae Vitae iets 'nieuws' heeft uitgedacht. Daar uit volgt ook dat z.g. her-interpretaties die tégen deze encycliek in gaan, per definitie valse interpretaties zijn en daarom moeten worden verworpen.

Post Scriptum twee: Wie de zuivere Leer van de Kerk wil volgen, moet zeker niet luisteren naar de linkse kletspraatjes die via de media werden geuit in de afgelopen decennia en die duidelijk de bedoeling hadden de encycliek belachelijk te maken of onderuit te halen.  De beschuldigingen tegen de encycliek waren vals, evenzo de opmerking dat er sprake zou zijn geweest van een "Vaticaans Roulette". Wie met beschuldigingen aan komt zetten en ook geen cijfers kan tonen, dat het hier om een "Roulette" gaat, heeft het ongelijk toch altijd aan zijn kant. De katholiek moet daarom altijd bedacht zijn op het verschil tussen "linkse propaganda" in de media, en echte "informatie" die van de Leer der Kerk komt.