Van de Heilige Josef weten we niet meer dan hetgeen het Nieuwe Testament van hem meedeelt, in het zogenaamde kindsheidevangelie. Daaruit kennen wij hem als gewetensvol ten opzichte van Maria die hij tot echtgenote heeft gekozen. Bewust van zijn vaderlijke plicht met betrekking tot Jesus wordt hij daarom in het Evangelie gezien als een rechtvaardige of rechtschapen man, dat wil zeggen, trouw aan zijn verplichtingen jegens God en de mensen.
Makkelijk was zijn leven niet. Het Heilige Huisgezin moest in kommervolle omstandigheden rondkomen en voor het opdragen van Jesus in de Tempel hadden ze een armen-offer moeten brengen: een paar tortels, of twee jonge duiven (zie Lucas 2;24). Wie in die dagen de middelen had moest volgens de Wet van Moses een lam en een tortel, of één jonge duif offeren. Voor de armen volstond in die dagen het offer van een paar tortels of twee jonge duiven.
Josef overdenkte vaak hoe hij bepaalde dingen moest aanpakken, maar vaak genoeg kwam God via zijn engel tussenbeide om hem te helpen, zoals in de periode dat hij in stilte van Maria wilde scheiden (zie daarvoor Matteus 1;18-24). Gelukkig brengt de engel van God de H.Josef op andere gedachten waardoor de loop van de geschiedenis een goede wending kreeg.
Dramatisch is het verhaal over de vlucht naar Egypte waar de H.Josef samen met de H.Maagd Maria en het Kind Jesus halsoverkop, midden in de nacht, de wijk moesten nemen omdat de toenmalige machthebber van die dagen erachter was gekomen dat een Koning der Joden was geboren. Ook dan zie je de gehoorzaamheid van de H.Josef die ogenblikkelijk het bevel van de engel opvolgt. De H.Josef neemt ook hier zijn vaderlijke verantwoordelijkheid en vlucht met zijn gezin weg uit het Joodse land. Na de dood van koning Herodes keert hij - weer op het bevel van de engel - terug naar Israël. Maar ook bij de terugkeer wordt de H.Josef in een droom gewaarschuwd door een engel, waardoor het gezin zich niet in Judea vestigt, maar doorreist naar de stad Nazaret in Galilea. Hier groeit de jonge Jesus verder op, totdat Hij zijn openbare leven begint.
Wat kunnen wij leren van de H.Josef? Ten eerste: onverwoestbare trouw, trouw aan het huwelijksverbond, nederigheid, vroomheid, zuiverheid, verantwoordelijkheid nemen, en degenen die aan jouw zorgen zijn toevertrouwd niet in de steek laten en voor hen zorgen door arbeid te verrichten. En voor de pleegvaders onder ons: wees een heilige pleegvader naar het voorbeeld van de H.Josef. Verder zien wij trouw aan Gods raadgevingen en geloof in God, waarbij de menselijke zorgen door God zelf worden opgelost.
Vele heiligen in de geschiedenis hebben vaak daarom hun toevlucht genomen tot de Heilige Josef via het gebed en zeggen zo vaak door de H.Josef geholpen te zijn. Daarom: laten we leren van de H.Josef en vaak onze toevlucht tot hem nemen. De Heer des Hemels heeft namelijk niet voor niets de H.Josef aangesteld als vader voor Jesus en Maria. Laten wij dat nooit vergeten.
In de liturgie van 19 maart: 2 Samuel 7;4-5a 12-14a en 16. Tussenzang: Ps 89 (88). Romeinen 4;13 16-18 en 22. Evangelie: Matteus 1;16 18-21 en 24a. Hoogfeest.
