dinsdag 1 juni 2021

Nieuwe tekst in Wetboek van Canoniek Recht

Vandaag heeft de Nederlandse Omroepstichting, de NOS, de plank weer eens mis geslagen. Dit keer gaat het over het nieuwe deel van het Wetboek van Canoniek Recht (CIC), dat op de website van het Vaticaan vandaag is te lezen. De nieuwe tekst vindt u hier (Engels). Dat de NOS dit als een nieuwsitem naar voren brengt is opmerkelijk, aangezien het al maanden geleden bekend was dat er aan hoofdstuk 6 van het CIC gewerkt zou worden in verband met de misbruikcrisis. De verschillende priesters die aan de tekst werkten hadden dit al via het internet laten weten en dus komt de vernieuwde tekst zeker niet als een verrassing uit de lucht vallen. Overigens is de aanzet tot deze verandering al ingezet gedurende het Pontificaat van Paus Benedictus XVI. Het is dus eerder een bevestiging wat allang in de 'pijplijn' zat. Maar mogelijk houdt de NOS en de zogenaamde 'correspondenten' de ontwikkelingen in de RK-Kerk minder goed bij. Bovendien suggereert de NOS dat het hier over een "nieuw Wetboek" gaat, maar het gaat alleen over hoofdstuk 6 van het CIC (Sancties in de Kerk) en wat dus al maanden geleden onofficieel bekend gemaakt werd door diegenen die aan de tekst werkten.

Kijk ik even zelf naar het Wetboek van Canoniek Recht dat ik voor mij heb liggen (uitgave 1987), dan zijn er een aantal veranderingen doorgevoerd. Zo is een excommunicatie van rechtswege voor diegene die een abortus met daadwerkelijk gevolg uitvoert, nu ondergebracht in Canon 1397 in plaats van 1398. Canon 1398 heeft nu een aantal misdrijven tegen minderjarigen strafbaar gesteld. Ook het z.g. groomen of verleiden van minderjarigen, daadwerkelijk of gesimuleerd met behulp van pornografie, valt daar onder. Zie hieronder de tekst:

Can. 1398 — § 1. A cleric is to be punished with deprivation of office and with other just penalties, not excluding, where the case calls for it, dismissal from the clerical state, if he:

1° commits an offence against the sixth commandment of the Decalogue with a minor or with a person who habitually has an imperfect use of reason or with one to whom the law recognises equal protection;
2° grooms or induces a minor or a person who habitually has an imperfect use of reason or one to whom the law recognises equal protection to expose himself or herself pornographically or to take part in pornographic exhibitions, whether real or simulated;
3° immorally acquires, retains, exhibits or distributes, in whatever manner and by whatever technology, pornographic images of minors or of persons who habitually have an imperfect use of reason.
§ 2. A member of an institute of consecrated life or of a society of apostolic life, or any one of the faithful who enjoys a dignity or performs an office or function in the Church, who commits an offence mentioned in § 1 or in can. 1395 § 3 is to be punished according to the provision of can. 1336 §§ 2-4, with the addition of other penalties according to the gravity of the offence.

Het is verder wel een beetje vreemd dat er opeens 'critici' worden opgevoerd (en die mij overigens niet bekend waren) en die vonden dat de teksten 'te vaag' waren. Dan komt bij mij de vraag bovendrijven: in hoeverre zijn deze teksten dan 'te vaag'? Als je zo gaat redeneren, dan kun je ook het Nederlands Strafrecht 'vaag' noemen. En waarom is daar dan geen kritiek over? En wie precies waren die critici? De NOS zwijgt daarover in alle talen.

Post Scriptum 1: Het Wetboek van Canoniek Recht is niet een wetboek dat je zelf even kunt interpreteren als je het boek even openslaat. Dat gaat niet bij het CIC, maar dat gaat ook niet bij andere wetboeken die bijvoorbeeld worden uitgegeven door de Staat. In mijn eigen vakgebied moest ik ook eerst een jarenlange opleiding volgen om het Wetboek van Strafrecht en Strafvordering goed te kunnen toepassen en dat zelfde verhaal geldt dus ook voor het CIC. Bij de priestervorming in de Seminaries krijgen de priesterstudenten de nodige vorming om met het CIC om te gaan.

Post Scriptum 2: Opvallend is dat ook Canon 1379 verduidelijkt is. Volgens de herziene tekst van canon 1379 loopt een persoon die probeert een vrouw een heilige wijding toe te dienen, en de vrouw die probeert de heilige wijding te ontvangen, een excommunicatie van rechtswege op die voorbehouden is aan de Apostolische Stoel; een geestelijke kan bovendien worden gestraft door ontslag uit de klerikale staat. Zo te zien is dit een duidelijk 'nee' tegen bepaalde tendenzen in de Synodale weg in Duitsland die het in de afgelopen jaren constant over vrouwenwijding heeft gehad.