zaterdag 16 februari 2013

Christus wordt beproefd in de woestijn

Het Evangelie van de eerste zondag van de Veertigdagentijd met cyclus C is een heel bijzonder Evangelie, waarin slechts twee personen de rol spelen en een dialoog wisselen. Jesus, de Tweede Persoon van de Goddelijke Drie-eenheid, Waarlijk God en Waarlijk mens wordt in de woestijn op de proef gesteld door niet minder dan Satan. Het stuk luidt als volgt:  Vervuld van de heilige Geest ging Jezus weer weg van de Jordaan. Hij werd door de Geest naar de woestijn gevoerd, waar Hij veertig dagen verbleef en door de duivel op de proef werd gesteld. Gedurende die dagen at Hij niets en toen ze voorbij waren, kreeg Hij honger. De duivel zei nu tot Hem: 'Als Gij de Zoon van God zijt, beveel dan aan die steen daar, dat hij in brood verandert.' Jezus gaf ten antwoord: 'Er staat geschreven: De mens leeft niet van brood alleen.' Daarop voerde de duivel Hem omhoog en toonde Hem in een oogwenk alle koninkrij­ken der wereld,en de duivel sprak tot hem: 'Heel dat machtsgebied zal ik U geven, want het is mij in handen gesteld en ik geef het aan wie ik wil. Als Gij dus in aanbidding voor mij neervalt, zal het in zijn geheel van U zijn.' Toen antwoordde Jezus hem: 'Er staat geschre­ven: De Heer uw God zult Gij aanbidden en Hem alleen dienen.' Daarna bracht de duivel Hem naar Jeruzalem, plaatste Hem op de bovenbouw van een tempel­poort en sprak tot Hem: ' Als Gij de zoon van God zijt, werp U dan vanaf deze plaats naar beneden;want er staat geschre­ven: "Aan zijn engelen zal Hij omtrent U het bevel geven U te beschermen" en "zij zullen U op de handen nemen, opdat Ge uw voet niet zult stoten aan een steen." Maar Jezus gaf hem ten antwoord: 'Er is gezegd: Gij zult de Heer uw God niet op de proef stellen.' Toen gaf de duivel al zijn pogingen om Hem te verleiden op en verwijderde zich van Hem tot de vastgestelde tijd. (Lucas hoofdstuk 4, vers 1-13)

Er zijn veel aspecten in deze tekst te ontdekken. Vooraleerst probeert de Duivel een eigen uitleg van de Bijbel te introduceren. Dit doet hij door de Bijbel als een citatenboek te gebruiken, in de trant van: zo-en-zo staat geschreven, dus...Maar Jesus vergelijkt verschillende plaatsen met de Bijbel met elkaar en gebruikt de logica (gezond religieus verstand) om aan te tonen dat de Duivel verkeerd zit. Zo wordt vandaag nog steeds de Bijbel precies zo uitgelegd door de Katholieke Kerk. Ook daar weten ze dat parallelle plaatsen in het betoog van groot belang zijn om tot een juiste interpretatie van de H.Schrift te komen. De Duivel introduceert een valse exegese (valse Bijbeluitleg) in de hoop dat hij Christus tot zonde kan verleiden en Hem aan zijn kant kan krijgen. Maar dat mislukt echter. Christus, het Vleesgeworden Woord laat zich niet verleiden, noch een valse Schriftuitleg aanmeten. We zien hier dus het verschil tussen Ware Schriftuitleg (Christus) en Valse Schriftuitleg (Duivel). Opmerkelijk: aan de kant van de Duivel wordt deze methode nog steeds gebruikt om de H.Kerk aan te vallen! 

De Duivel moet gezien zijn opmerkingen nog niet hebben geweten dat het Eeuwig Woord afkomstig van de Vader waarlijk Vlees was geworden, want door de vraagstelling probeert hij te achterhalen of hij inderdaad met de Tweede Persoon van de Goddelijke Drie-eenheid te doen heeft. Met andere woorden: de Duivel tracht ook de ware identiteit van Jesus onthult te krijgen. Dat lukt hem uiteindelijk niet, waardoor het probleem van de Identiteit van Jesus vooralsnog verborgen blijft.
Vooral de laatste zin is een probleem geweest voor veel gelovigen "en verwijderde zich van Hem tot de vastgestelde tijd". Die laatste zin zou er op kunnen duiden dat Christus in zijn doodstrijd in de Hof van Olijven mogelijk opnieuw met de Satan geconfronteerd is geworden, maar nu zo erg, dat Onze Heer letterlijk zijn Bloed uit zweette van angst wegens de zonden die Hem werden getoond, en waarvoor Hij boetedoening moest doen.

Dit Evangelie gaat dus veel verder dan alleen het stuk over stenen die brood moeten worden. Het kan ook als beeld voor de hele Kerk worden gebruikt om aan te tonen dat de tijd van beproevingen ook nu nog aanwezig is en dat wij ons moeten sterken door de Vastentijd van 40 dagen te onderhouden. Wij allen als lid van de Katholieke Kerk zullen dus ook deze beproevingen moeten ondergaan die wij - gesterkt door de genade - kunnen overwinnen.